per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2017-11-22
4
123
7
34
89480
نقش زنان یاری گر ولایت در عصر غیبت صغری
سیده مهین میرافضلی
mirafzaly14@gmail.com
1
دانش پژوه سطح سه تاریخ اسلام جامعه الزهرا(س)
زنان یاریگر ولایت در دورانهای متفاوت با توجه به شرایط سیاسی اجتماعی نقشهای مهمی را ایفا کردهاند. بررسی این نقشها در روشن شدن گونههای یاریگری زنان موثر خواهد بود. این زنان در زمان غیبت صغری از حیث رفتارهای یاریگرانه کمتر مورد کنکاش قرار گرفتهاند و اثر مستقلی در این باره نگاشته نشده است. در این نوشتار به منظور رفع این کاستی و ارائه گونههای یاریگری زنان در زمان مورد نظر، با بررسی و تحلیل گزارشهای تاریخی در منابع متقدم، به این موضوع پرداخته شده است. بصیرت و اطاعت پذیری از امام(ع)، اثبات میلاد و امامت امام عصر(عج) در مواجهه با فرقههای مختلف، حفاظت از جان ایشان با حفظ اطلاعات مربوط به ولادت حضرت و دور ساختن فضای ذهنی دستگاه عباسی از امام به وسیله نقشههای حساب شده، حفاظت از جان او، شناخت وکلای حقیقی و همکاری با سازمان وکالت، معرفی نواب حقیقی و رد مدعیان دروغین، گونههای یاری-گری زنان در عصر غیبت صغری هستند. این تحقیق نشان میدهد زنان در عصر غیبت صغری بیگانه از مسائل دینی و سیاسی پیرامون خود نبوده و حضور اجتماعی و سیاسی پررنگی در جامعه آن زمان داشتهاند.
https://nj.jz.ac.ir/article_89480_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
زنان
غیبت صغری
امام زمان(عج)
امام حسن عسکری(ع)
یاری گری
per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2017-11-22
4
123
35
74
89484
رفتار شناسی امام هادی علیه السلام با جریان های فکری اهل سنت در مسائل کلامی
طاهره روحانی
tahere251@yahoo.com
1
حمیدرضا مطهری
111@yahoo.com
2
دانش پژوه دکتری تاریخ اهل بیت(ع)
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
عصر امام هادی(ع) (220-254ق) با حکومت شش خلیفه عباسی مصادف بود. در این دوره از جهان اسلام، شاهد رشد و گسترش فرقههایی هم چون معتزله، حنابله، جریان فکری تشبیه، جبر و تفویض و تحریف قرآن در میان مسلمانان هستیم. در این عصر پیروان ادیان دیگر، مانند یهودی، مسیحی و زرتشتی در کنار مسلمانان زندگی میکردند که این امر بر دامنه تبلیغات فرهنگی اثر گذاشته بود. با سیری در اسناد تاریخی حدیثی و به روش توصیفی- تحلیلی، میتوان چگونگی برخورد امام هادی(ع) را با جریانهای فکری در مسایل کلامی مورد واکاوی قرار داد. از جمله کارهای ایشان میتوان نامهنگاری با شیعیان، مناظره، رد شبهات مطرح شده، تبیین اندیشه صحیح و تعلیم دعاها و زیارت جامعه را برشمرد .در این پژوهش، ضمن بیان جریانهای فکری که اعتقادات آنها متعارض با اندیشه کلامی اهل بیت (ع) است، به چگونگی رفتار و برخورد امام با آنها و دفع آسیب-هایی پرداخته میشود که از ناحیه این اندیشهها متوجه جامعه اسلامی شده بود.
https://nj.jz.ac.ir/article_89484_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
اهل سنت
رفتارشناسی
مواجهه
امام هادی(ع)
per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2017-11-22
4
123
71
104
89488
اقدامات مدیریتی امام علی علیه السلام در پیشگیری از تعارض در دوران حکومت
سکینه قاضی خانی
s.ghazikhani@yahoo.com
1
دانش آموخته سطح سه تاریخ اسلام موسسه آموزش عالی معصومیه
تعارض به عنوان جزئی جداییناپذیر از زندگی اجتماعی، یک واقعیت غیر قابل انکار است که بشر در طول تاریخ با آن روبهرو بوده است. این اختلافها در صورت عدم مدیریت صحیح، میتواند جامعه را به انحطاط بکشاند. در این پژوهش با جستاری در دوران حکومت امام علی(ع) و استقرای اقدامات حضرت در مواجهه با تنشها و اختلافها در میان جامعه، عوامل بروز تعارض و اقدامات پیشگیرانه حضرت مورد واکاوی قرار گرفته است. امام علی(ع) به منظور پیشگیری از اختلاف و خونریزی بیشتر، کاستن از تلفات جنگ، حفظ وحدت جامعه اسلامی و امید به پیوستن عده بیشتری به ایشان و نیز هدایت آنان، صبر و روشنگری کردند و با این کار تعداد قابل توجهی از معارضین به ایشان پیوستند. اقداماتی همچون رعایت عدالت، پند و اندرز، دادن امان نامه، اتمام حجّت، احتجاج و مناظره با گروه متخاصم و... همه از باب پیشگیری از تعارض، درگیری فیزیکی و همچنین هدایت آحاد جامعه اسلامی بوده است.
https://nj.jz.ac.ir/article_89488_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
تعارض
اختلاف
مدیریت تعارض
امیرالمومنین علی(ع)
اقدامات
پیشگیری از تعارض
per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2017-11-22
4
123
105
130
89492
بازیابی گزارش های کتاب المغازی در تفسیر قمی.
ناهید طیبی
tayyebi11@yahoo.com
1
دانش پژوه دکتری تاریخ اهل بیت(ع) جامعه المصطفی العالمیه/ مدرس و پژوهشگر جامعة الزهرا(س)
بررسی جایگاه سیره نبوی در منابع نخستین شیعی، از جمله مسائل مورد توجه تاریخپژوهان بوده و تاکنون به انتقاد کمبود منابعی با موضوع سیره نبوی در جوامع شیعی پاسخ مناسبی داده نشده است. صرف نظر از علل و عوامل این کاستی، جستاری در منابع غیر تاریخی و استخراج گزارشهای سیره نبوی میتواند به اثبات سیرهنگاری در منابع شیعی انجامد. کتاب تفسیرقمی از جمله منابعی است که گزارشهای سیره در آن دیده میشود. مقاله حاضر با نگرشی موردی به گزارشهای سیره نبوی در این کتاب پرداخته و نمایی از آن را ارائه میدهد. گرچه در منابع متقدم و متاخر به کتاب المغازی علی بن ابراهیم اشاره شده است و میتوان احتمال داد گزارشهای کتاب مغازی او در بدنه دیگر کتب و به ویژه تفسیر منسوب به وی وارد شده و بر اساس یک روند طبیعی، خود کتاب کنار گذاشته شده است، اما تحقیق حاضر صرفا به استخراج گزارشهای سیره و مغازی پرداخته و بازسازی کتاب مفقود المغازی را به مجالی دیگر وامیگذارد. دستاورد پژوهه حاضر، اثبات وجود گزارش-های سیره نبوی و به ویژه مغازی در منابع شیعی از گذر استخراج موردی در تفسیرقمی است؛ با توجه به این که گفتمان مسلط در اعصار گوناگون، پرداختن به موضوعات اختصاصی اعتقاد شیعی را اقتضا میکرد و کمبود منابع سیره نبوی در جوامع شیعی در مقایسه با اهل سنّت قابل دفاع است.
https://nj.jz.ac.ir/article_89492_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
سیره نبوی
تفسیر قمی
علی بن ابراهیم قمی
تفاسیر روایی
گزارش های سیره
per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2017-11-22
4
123
131
154
89562
تحلیل استشهادات قرآنی امام رضا علیه السلام در بحث اراده الهی در مناظره با سلیمان مروزی
فاطمه اصفهانی
fatemiesfahani@mailfa.com
1
ریحانه سادات هاشمی
rey.hashemi@gmail.com
2
دانش پژوه سطح سه تفسیر و علوم قرآن جامعه الزهرا(س)
دانش پژوه دکتری شیعه شناسی/ دانش آموخته سطح سه تفسیر و علوم قرآن جامعه الزهرا(س)
امام رضا(ع) در دوران ولایت عهدی خود در جلسات مناظرهای که مامون بین ایشان و بزرگان ادیان و مذاهب دیگر تشکیل می داد، شرکت میکردند. بعضی از این مناظرات در مباحث توحیدی است. از جمله مناظره ای که بین امام(ع)و سلیمان مروزی انجام شد، موضوع اراده الهی بود که از دیرباز مورد اختلاف علما بوده است. سلیمان اراده الهی را صفت ذات میدانست، در حالی که امام(ع) این عقیده را رد کرد و فعل بودن صفت اراده را از راه آیات قرآن و دلایل عقلی ثابت کرد. سلیمان با وجود اصرار بر عقیده خود، راهی جز سکوت در برابر ادله محکم امام(ع) نیافت. از آنجایی که بحث و جدال در مسئله اراده الهی همواره وجود داشته و عده ای آن را صفت ذات و برخی صفت فعل و عدهای دیگر، به لحاظی اراده را صفت ذات و به لحاظ دیگر صفت فعل میدانند، تبیین دیدگاه امام معصوم در این باره ضروری است و با تحلیل آیاتی که مورد استشهاد حضرت واقع شدهاند، می-توان این موضوع را برای غیر معتقدین به امامت حضرت نیز ثابت کرد و به دیدگاه صحیحی در مورد اراده الهی بر اساس آیات قرآن از منظر امام رضا(ع) دست یافت. تاکنون نوشتاری در تحلیل استشهادات قرآنی حضرت در این موضوع به تحریر در نیامده و این موجب دوچندان شدن اهمیت پرداختن به این بحث میشود. این پژوهش به روش عقلی- نقلی انجام شده و جمع آوری اطلاعات آن به شیوه کتابخانه ای است.
https://nj.jz.ac.ir/article_89562_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
اراده
قدیم
حادث
صفت ذات
صفت فعل
مشیت
per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2017-11-22
4
123
155
176
89567
آثار تعامل شیخ مفید با آل بویه
زهرا یوسفیان
zh.yosefian@gmail.com
1
طلبه سطح چهار رشته تاریخ ائمه، جامعهالزهرا(س)
هدف این نوشتار بررسی تعامل شیخ مفید با دولتمردان آلبویه و پیامدهای آن برای دو طرف است. از آنجا که شیخ مفید از دانشمندان بزرگ شیعه بود که در دوره آلبویه، مدت زمانی ریاست امامیه را بر عهده داشت و این دولت هم به عنوان یک حاکمیت شیعی مطرح بود، طبیعتا برای تثبیت پایههای قدرت خود و مشروعیت بخشیدن به آن، نیاز به تعامل و همکاری علمای شیعه همعصر خود داشت. از سویی با توجه به فضای فکری آن زمان، علمای شیعه نیز نیاز به فضای باز سیاسی و پشتوانه حکومتی داشتهاند، بنابراین همکاری و مناسبات دو طرف به نفع یکدیگر بوده است. پرسش اصلی تحقیق این است که آیا تعامل شیخ مفید با حاکمان آل بویه محدود به مسائل سیاسی بوده، یا مسائل مذهبی و فرهنگی را نیز دربرمیگرفته است. روش این پژوهش تاریخی- تحلیلی و بر اساس جمع-آوری اطلاعات کتابخانهای و نرمافزارها تدوین شده است. بر اساس یافتههای این تحقیق، چند تن از حاکمان آلبویه با شیخ مفید در برخی عرصهها تعامل داشتهاند و برقراری مناسبات بین دو طرف، منجر به آثار و پیامدهایی برای هر دو گردیده است.
https://nj.jz.ac.ir/article_89567_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
مناسبات
شیخ مفید
پیامد
تعامل
آل بویه
اندیشه سیاسی