per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2019-08-23
6
130
7
24
100730
جستاری در موجودات پیش از انسان و ماهیت آنها از نظرگاه قرآن و روایات
ریحانه سادات هاشمی
rey.hashemi@gmail.com
1
حیات سواری
h.sary@yahoo.com
2
سطح سه تفسیر و علوم قرآن جامعه الزهرا(س)، دکتری شیعه شناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب، هیئت علمی موسسه ره پویان سید الشهدا(ع)
سطح سه تفسیر و علوم قرآن جامعه الزهرا(س)
آفرینش انسان بهعنوان احسن الخالقین، سؤال درباره دیگر موجودات را در ذهن بهوجود میآورد. برای دستیابی به پاسخ این پرسش و شناسایی این موجودات بر اساس آیات و روایات، درمییابیم که قبل از حضرت آدم(ع) مخلوقات متعددی همچون ملائکه، ابلیس، جنّ و نسناس میزیستهاند. در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی و پس از مطالعه و بررسی آیات و روایات و منابع تفسیری ـ روایی، وجود مخلوقات ماقبل آدم(ع) ثابت شده است. بر این اساس، در آفرینش برخی از مخلوقات قبل از آدم(ع) اتفاق نظر بوده؛ اما در برخی دیگر، اختلاف نظر وجود دارد. برخی از محققان با استناد به روایات، وجود نسناس قبل از آفرینش آدم(ع) را انکار کردهاند. در این نوشتار، با بررسی نظرات علمای لغت و دقت در روایات ذکر شده در کتب تفسیری و روایی ذیل بحث آفرینش آدم(ع)، وجود نسناس به اثبات رسید. همچنین ضمن اثبات آفرینش عناصر و مخلوقات متعددی پیش از آدم(ع)، با استناد به روایات، وجود عوالِم و آدمهای متعددی قبل از آدم(ع) اثبات شد. بر این اساس، همچنانکه نسل کنونی آدم(ع) که اولین نسل آدمها نبود، آخرین نسل نیز نخواهد بود.
https://nj.jz.ac.ir/article_100730_dda3f4b0c322b8f611012f8b5551624a.pdf
مخلوقات
آدم(ع)
نسناس
قرآن
روایت
per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2019-08-23
6
130
25
46
100731
عینیت ذات و صفات الهی در اندیشه ابن سینا،شیخ اشراق و ملاصدرا
طاهره رحمانی
rahmani512123@gmail.com
1
سطح سه کلام اسلامی جامعه الزهرا(س)، دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم
مسائل اعتقادی، زیربنای تفکّر انسان است و تمام باورها، اندیشهها، حرکات و سکنات او، بر اساس اعتقاد انسان شکل میگیرد. بر این اساس است که شرط پذیرش در مباحث اعتقادی، تکیه بر برهان، استدلال، یقین و علم است. نوشتار حاضر با محوریت عینیت ذات و صفات الهی در اندیشه حکما، به روش کتابخانهای و با بهرهگیری از منابع فلسفی، سعی در بررسی دقیق توحید صفاتی از منظر حکمایی همچون ابن سینا، ملاصدرا و شیخ اشراق دارد. این پژوهش نشان میدهد نظر صحیح در نحوه اتصاف واجب تعالی به صفات حقیقی مانند علم و قدرت و حیات و ... این است که اولاً واجب تعالی در مرتبه ذات، واجد همه صفات کمالی است؛ ثانیاً این صفات، موجب کثرت ذات و باعث ترکب آن نمی شود، بلکه هر یک از این صفات، عین ذات و تمام ذات اوست؛ و ثالثاً هر کدام از این صفات، عین یکدیگر میباشند.
https://nj.jz.ac.ir/article_100731_ba4b2e4a0a4cb1ed25defc380f99ed15.pdf
ذات الهی
صفات
عینیت
ابن سینا
شیخ اشراق
ملاصدرا
per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2019-08-23
6
130
47
66
100733
بررسی روایات مهدویت منقول از امام رضا (ع)
اعظم ابوالحسن عراقی
abolhasany313@gmail.com
1
سطح چهار گرایش تاریخ اهلبیت علیه السلام، جامعهالزهرا(س)
اعتقاد به مهدویت، باور مشترک ادیان الهی است. تمام معصومین از پیامبر اکرم(ص) تا امام یازدهم(ع) به تبیین مهدویت پرداخته و ضمن آشناساختن شیعیان با آموزههای مهدوی، آنان را برای دوران غیبت آماده کردهاند. در این نوشتار، بحث مهدویت در کلام امام رضا(ع) با روش نقلی - توصیفی و با استفاده از منابع روایی شیعه، واکاوی شده است. اندیشههای مهدویت در دوره امام باقر و امام صادق علیهماالسلام تبیین شده بود؛ اما در زمان امام رضا(ع) جریان مهدویت توسط واقفیه و فرقههای ضاله دچار انحراف گشت. از اینرو، حضرت کوشید تا مهدویت و معرفت مهدوی را در جریان و خط صحیحش بازگردانده و صیانت کند. در این مقاله، روایات مهدوی امام رضا(ع) از جهت سند و محتوا، گونهشناسی و اعتبارسنجی میشود. موضوعاتی که در این روایات مطرح شده، مشتمل بر معرفی شخصیت حضرت حجت و وقایع آخرالزمان و فرج و ظهور است که راویان آن، افراد موثق و عالمان شیعی هستند تا رابطی برای انتقال مفاهیم و تفکر مهدویت به جامعه شیعی باشند.
https://nj.jz.ac.ir/article_100733_687aab4fd248582b39d37ae975cd9f35.pdf
مهدویت
امام رضا(ع)
امام زمان(ع)
روایت
per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2019-08-23
6
130
67
86
100734
بازخوانی شخصیت حضرت خدیجه(س) در منابع اهل سنت
معصومه بهرامی
m.bahrami1343@gmail.com
1
سطح چهار4 گرایش تفسیر تطبیقی جامعه الزهرا(س)
کتب اصلی اهل تسنن حاوی مطالب بسیاری درباره شخصیت، اعتقادات و عملکرد حضرت خدیجه(علیهاالسلام) است. کتب معتبری همچون صحیحین و کتب تاریخی و تفسیری، همگی درباره این بانوی بزرگ اسلام سخن گفتهاند. در این پژوهش سعی شده با روش تحلیلی و توصیفی و به دور از هرگونه تعصب، با استفاده از منابع اهل تسنن، زوایای خاص زندگی این بانو، که از نگاه محققین پنهان مانده، واکاوی و با رویکرد علمی، بررسی و بیان گردد تا ضمن برداشتن گامی هرچند کوچک در معرفی جایگاه حقیقی و کمالات آن حضرت، از شخصیتی تأثیرگذار در تاریخ اسلام، رفع محجوریت شود. حضرت خدیجه(س) از چنان جایگاه و موقعیتی در اسلام برخوردار است که مکاتب، مذاهب و فرق مختلف اسلامی نتوانستهاند از ذکر فضایل او چشمپوشی کنند. البته در مواردی نسبت به این شخصیت ارزشمند جهان اسلام کملطفیهایی دیده میشود که هر چند، گاه عاری از تعصب و اعمال سلیقه شخصی بوده؛ اما بخشی از آن ناشی از نگرش مغرضانه به ایشان است که منشأ آن بیشتر به دلیل بیتوجهی و یا گاهی بالابردن جایگاه دیگر زنان پیامبر(ص) صورت گرفته است.
https://nj.jz.ac.ir/article_100734_e3a7aad441b5f8a85bed55f2ab246b47.pdf
حضرت خدیجه(علیهاالسلام)
منابع اهل تسنن
زنان پیامبر(صلی الله علیه و آله)
اسلام خدیجه
per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2019-08-23
6
130
87
104
100736
تحلیل ارتباط واژگان دخیل در قرآن با شبهه «اقتباس قرآن» مستشرقان
مریم قوجایی خامنه
m.ghojaei.kh@gmail.com
1
سطح چهار رشته تفسیر تطبیقی/ پژوهشگر جامعه الزهرا(س)
واژگان دخیل قرآن آن دسته از کلمات غیر عربیاند که با تغییراتی در قرآن به کار رفتهاند. نظریات مختلفی در رابطه با وجود واژگان دخیل در قرآن ارائه شده است. وجود و یا عدم وجود واژگان بیگانه و جمع بین این دو نظریه، از دیدگاههای مطرح در این زمینه است. گذشته از دانشمندان اسلامی متقدم و متأخر که به طور مستقل و یا ضمنی به این مطلب پرداختهاند، گروهی از مستشرقان نیز در کتابهای خود مطالبی را بیان کردهاند. آنها شبهه ناسازگاری وجود این واژگان با عربیبودن قرآن را مطرح کرده تا نتیجه غیر وحیانیبودن قرآن را به دست بیاورند. در این نوشتار با نقد و بررسی دیدگاه برخی از دانشمندان اسلامی و مستشرقان، به تبیین نظریه صحیح و حل تعارض ظاهری بین وجود این واژگان با وصف «عربی مبین» پرداخته شده است. بررسی این مبحث نشان میدهد ریشه و خاستگاه اصلی این بحث، همان «دیدگاه اقتباس قرآن» مستشرقان است که مصدری غیر از وحی از جمله آداب و فرهنگ جاهلی، معارف دیگر ادیان آسمانی و بهطور اختصاصی، تورات و انجیل را برای قرآن معرفی میکند که در جای خود نقدهای جدی به آن وارد است.
https://nj.jz.ac.ir/article_100736_46167799c95c55bbf56d7c4be88d74fa.pdf
واژگان دخیل
عربی مبین
مستشرقان
مصادر قرآن
per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2019-08-23
6
130
105
127
100737
نقش مستضعفان در برقراری حکومت جهانی بقیهالله الاعظم(عج)
پریسا صدیقی
p.sedighi93@gmail.com
1
دانش آموخته جامعه الزهرا(س)، دانشجوی کارشناسی ارشد مدرسی معارف دانشگاه معارف قم
باور به حکومت جهانی منجی، از اشتراکات بینالادیانی است. در قرآن کریم، آخرین کتاب آسمانی، تاکید خاصی بر مستضعفان به عنوان مهمترین نیروها در راستای زمینهسازی برای تشکیل و تداوم حکومت جهانی بقیهالله الاعظم شده است. باور به حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) چشماندازی نو و امیدوارکننده را در پیش چشم انسانهایی قرار خواهد داد که سالیان متمادی در نقاط مختلف جهان از جمله فلسطین، نیجریه، سوریه، یمن، ایران و.. بهعنوان مستضعفان آخرالزمانی، از جانب جبهه استکبار، تحت شدیدترین فشارها قرار گرفتهاند. در نوشتار حاضر، به روش تحلیلی – توصیفی، نقش مستضعفان، که در تقابل فرهنگی آخرالزمان، بیشترین تاثیر را برای رسیدن به این افق روشن دارند، تبیین شده است. صبر و استقامت، خودآگاهی، بسیج ارادههای عمومی، مبارزه با ضد فرهنگها در عرصه مهدویت، اطاعت محض از امام و کمک به ایشان در اداره حکومت و خلق قدرت انگیزشی برای رسیدن به یک افق مشترک، که همان حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) است، اقداماتی است که مستضعفان برای رسیدن به حکومت الهی میتوانند انجام دهند.
https://nj.jz.ac.ir/article_100737_edcb584f5ee2cb8af16a443e15c7babe.pdf
مستضعفان
مستکبران
حکومت جهانی
حضرت مهدی(ع)
per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2019-08-23
6
130
47
66
161760
Original Article
طرح مسئله مهدویت در منظر امام رضا علیهالسلام
اعظم ابوالحسن عراقی
abolhasany313@gmail.com
1
جامعه الزهرا
اعتقاد به مهدویت باور مشترک در ادیان الهی است .تمام معصومین از پیامبر اکرم تا امام یازدهم از جمله امام رضا علیه السلام به تببین مهدویت پرداختند وشیعیان را با آموزه های مهدوی آشنا و برای دوران غیبت آماده سازی کردند . با توجه به شرایط سیاسی و آزادی ایجاد شده در زمان امام رضا علیه السلام و بنا بر نیازهای مردم درباره مهدی موعود ،موضوعات متمرکز بحث مهدویت در کلام امام رضا علیه السلام مورد واکاوی در این نوشتار قرار گرفته که با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع روایی شیعه انجامیده است .اندیشه های مهدویت در دوره امام باقر و امام صادق علیهما السلام تبیین شده بود و در زمان امام رضا علیه السلام جریان مهدویت توسط واقفیه و فرقه های ضاله دچار انحراف گشت وامام رضا علیه السلام کوشش کردند تا مهدویت و معرفت مهدوی را درخط صحیحش باز گردانده و صیانت کنند .برای رفع شبهات القاء شده از واقفیه به جامعه اسلامی، بیانات امام رضا علیه السلام در موضوعات القاب امام زمان علیه السلام ، علائم قبل از ظهور و آخر زمان و مسئله فرج و انتظار فرج راه گشا برای شیعه است.
https://nj.jz.ac.ir/article_161760_d257b3a8fc0e1373f59dda1dca7886cc.pdf
مهدویت
امام رضا علیه السلام
امام زمان علیه السلام
per
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
2019-08-23
6
130
105
127
161789
Original Article
نقش مستضعفان در تشکیل حکومت جهانی بقیه الله العظم
پریسا صدیقی
p.sedighi93@gmail.com
1
دانشجو
مهم ترین هدف ادیان الهی در طول تاریخ، برقراری حکومت صالحان و تشکیل جامعه آرمانی است به طوری که در نگاه تمدنی همواره دو جریان در تقابل و ستیزش تاریخی قرار داشته اند: مستضعفان و مستکبران. حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) منتی است که خدا بر مستضعفان قرار داده تا در فرجام تاریخی حق و باطل این مستضعفین باشند که پیروز میدان هستند. باور به این افق روشن چشم اندازی نو و امیدوار کننده را در پیش چشم انسان هایی قرار خواهد داد که سالیان متمادی در نقاط مختلف جهان از جمله یمن، نیجریه، سوریه، ایران و.. به عنوان مستضعفان آخرالزمانی تحت شدیدترین فشارها از جانب جبهه استکبار قرار گرفته اند. در نوشتار حاضر سعی شده نقش مستضعفان که در تقابل فرهنگی آخرالزمان بیشترین تاثیر را برای رسیدن به این افق روشن دارند، تبیین شود. صبرو استقامت، خودآگاهی، بسیج اراده های عمومی، مبارزه با ضدفرهنگ ها در عرصه مهدویت، اطاعت محض از امام و کمک به ایشان در اداره حکومت و خلق قدرت انگیزشی برای رسیدن به یک افق مشترک که همان حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) است، اقداماتی است که مستضعفان برای رسیدن به حکومت الهی می توانند انجام دهند.
https://nj.jz.ac.ir/article_161789_8083a24b7243382a49f3e36015e1c758.pdf
مستضعفان
مستکبران
حکومت جهانی
حضرت مهدی (ع)