جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
8
137
2021
05
22
بررسی نظریه «ابرمردِ نیچه» و نقد آن بر اساس آراء قرآنی علامه جوادی آملی
7
30
FA
حسین
مقدس
سطح4 حوزه رشته فقه و اصول، استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، ایران، قم
m.kor82@yahoo.com
حسنعلی
نوروزی
سطح4 حوزه رشته تفسیر و علوم قرآن، استاریار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، ایران، قم
hasanalinorozi@yahoo.com
فریدریش نیچه، فیلسوف آلمانی، بر اساس فلسفه نیهیلیستی با هدف تبیین جایگاه انسان، در انتقاد به رویکردهای پیشین نسبت به انسان و در پی آن، ظلمهایی که مدرنیته و مانند آن به جایگاه انسان وارد کردند، نظامی را ارائه داد که در نتیجه آن، ابرمردی متولد گردید که حاصل اعتقاد به آن، مرگ خداوند بود. مکتب فکری نیچه، همچون سایر مکاتب بشری و الحادی، با موجی از مخالفتها و انتقادات روبرو شد که سرانجام، در عین محکومیت و مواجهشدن با اشکالات فراوان، همچنان بهعنوان اصلیترین راهبرد نظام سلطه و سرمایهداری مدرنیته غرب قرار دارد. این مقاله، با روش کتابخانهای و رویکرد توصیفی تحلیلی و انتقادی، تلاش میکند این نظریه را با تکیه بر آراء قرآنی آیتالله عبدالله جوادی آملی نقد کند. این تئوری با اصول و مبانی مختلفی همچون: اصل تنازع بقاء و طرفداری از مکتب قدرت، نسبیتگرایی، بنیادگریزی و مادیگرایی و ترجیح تن بر روان، در مقابل اندیشههای قرآنی و عقلانی است که بر عزتمندی، خلافت، کرامت و جایگاه ملکوتی انسان و هدفمندی هستی تأکید دارد. پایبندی به اصول و بنیادها، تلقی نادرست از اخلاق و نسبیدانستن مفاهیم اخلاقی، فهم نادرست نسبت به انسان، خلقت و اهداف آن و جایگاه او در عالم هستی، از جمله چالشهای این نظریه بهشمار میروند. نظریه ابرمرد، تناقضی درونی و بزرگ دارد که آن را از درجه اعتبار ساقط میسازد.
ابرمرد نیچه,تئوری ابرمرد,قدرت,انسان کامل,جوادی آملی
https://nj.jz.ac.ir/article_146686.html
https://nj.jz.ac.ir/article_146686_36be2e03375ea7b93e9346b124a3e115.pdf
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
8
137
2021
05
22
بازخوانی مفهوم «قلب» از منظر قرآن و روایات و کاربست آن در زندگی انسان
31
52
FA
طاهره
حسن زاده خیاط
مدرس جامعه الزهرا (س) و حوزه علمیه خواهران
hasanzadeh265@gmail.com
بررسی هر یک از اعضا و جوارح بدن برای داشتن زندگی سالم و مؤمنانه از جایگاه ویژهای برخوردار است؛ زیرا از این طریق، از سویی اهمیت و نقش حیاتی آنها در زندگی هر انسان مؤمنی یادآوری و تشریح میشود و سبب مراقبت انسان در حفظ سلامت میگردد؛ از سوی دیگر، موجب آشنایی با وظایف دینی انسانها درمورد هر یک از اعضای بدن خواهد شد. این امر به قدری مهم است که قرآن کریم اگر بخواهد عوامل انحطاط و تعالی افراد را بیان کند، به عدم بهره گیری آنان از پارهای از اعضا و جوارح استناد مینماید. در احادیث معصومان نیز به کاربرد و اهمیت اعضا و جوارح توجه خاصّی شده است. نوشتار حاضر، یکی از مهمترین عضو بدن، یعنی «قلب» را به روش توصیفی ـ تحلیلی مورد کاوش قرار داده است. نتایجی که از این پژوهش حاصل شده عبارتند از اینکه در قرآن، قلب در معنای عقل و درک، روح و جان و مرکز عواطف استعمال شده است. در روایات نیز از قلب به عنوان عضو اصلی بدن یاد شده و به منزلت والای قلب نسبت به سایر اعضای بدن، حالات و انواع آن پرداخته شده است. از جمله تأثیرات مثبت قلب در زندگی، میتوان به حسن ظنّ به خداوند، نیت تقرّب در انجام عبادات و یاد خدا اشاره کرد. در مقابل، آسیب های قلب نیز سوء ظنّ به خدا و مردم و تفکّر درباره گناه است.
قلب,روح و جان,عقل و فهم,صدر,نفس
https://nj.jz.ac.ir/article_162274.html
https://nj.jz.ac.ir/article_162274_257e6deef83fd90e0eb96518fcca1c6f.pdf
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
8
137
2021
05
22
خوانش معمای بینیازی از دعا در بحران کرونا با رویکرد قرآنی
53
74
FA
مریم السادات
موسوی
در حال تدوین پایان نامه سطح 4 تفسیر تطبیقی،مدرس حوزه و دانشگاه
m.mousavi5888@yahoo.com
خدیجه
حسین زاده
در حال تدوین پایاننامه سطح 4 رشته تفسیر تطبیقی، مدرس و پژوهشگر گروه پژوهشی تفسیر و علوم قرآنی پژوهشکده مطالعات اسلامی زنان جامعه الزهرا(س)، مدرس
musavi6290@gmail.com
طاهره
ماهروزاده
استادیار؛هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه؛پژوهشگر گروه تفسیر جامعه الزهرا
mahrozadeh@hoda.miu.ac
دعا نوعی عبادت است که در جهانبینی توحیدی، همواره تسکیندهنده آلام روحی و جسمی انسان بهشمار میرود. دعا میتواند بهعنوان یکی از راهکارهای مقابله با بیماری کرونا مطرح باشد؛ اما در حال حاضر، با بهحاشیهرفتن مسائل و مفاهیم دینی و پررنگشدن راهکارهای پزشکی، این شبهه مطرح است که اگر با رعایت مسائل بهداشتی، به سلامتی جسمی میرسیم، پس چه نیازی به دعا و توصیههای معنوی وجود دارد؟ پژوهش حاضر به روش عقلی و نقلی، با ابزار کتابخانهای و پردازش اطلاعات بهصورت توصیفیـتحلیلی بهدنبال پاسخگویی به این چالش است. از دستاوردهای این تحقیق آنکه پنج دسته از آیات قرآن در مقام پاسخگویی به این شبهه هستند. دستهاول: آیات دال بر رابطه علی و معلولی بین پدیدهها، که بر طبق آن، شرایط دعا بهعنوان جزءالعلّه و موانع استجابت دعا با عنوان نبود مانع در تحقق معلول تاثیرگذار هستند. دسته دوم: آیات دال بر تبیین مفهوم استجابت دعا است؛ با این توضیح که استجابتِ دعا، بهمعنای جوابدادن خدا به ما، قطعی است؛ اما این پاسخ، بهمعنای تحقق آنچه میخواهیم نیست. دسته سوم: آیات دال بر حکمت است؛ زیراکه بندگان خدا، که دلشان به نور ایمان و عمل صالح نورانی شده، حتی اگر علت عدم استجابت را ندانند، لب به ناشکری نمیگشایند؛ چرا که میدانند یکی از صفات خداوند متعال، حکیم است. دسته چهارم: آیات دال بر سنت آزمایش است تا انسان جایگاه واقعی خود را دریابد. دسته پنجم: آیات دال بر فقر ذاتی انسان است که بر اساس آنها، ادعای بینیازی از خداوند متعال، مخالف با نص صریح این آیات است.
استجابت دعا,ویروسکرونا,بینیازی انسان,مفهوم استجابت,راهکارهای قرآنی
https://nj.jz.ac.ir/article_146688.html
https://nj.jz.ac.ir/article_146688_e4ec3adf1d7f2df3ed6cb8a85277d231.pdf
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
8
137
2021
05
22
پارادوکس بینیازی از دعا در بحران کرونا با رویکرد قرآنی
53
74
FA
مریم السادات
موسوی
در حال تدوین رساله سطح4 تفسیر تطبیقی، مدرس و پژوهشگر بنت الهدی و جامعه الزهرا
m.mousavi@yahoo.com
خدیجه
حسین زاده بادئی
در حال تدوین پایان نامه سطح 4 رشته تفسیر تطبیقی، مدرس حوزه
musavi6290@gmail.com
طاهره
ماهروزاده
استادیار؛هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه؛پژوهشگر گروه تفسیر جامعه الزهرا
mahrozadeh@hoda.miu.ac
دعا نوعی عبادت است که در جهان بینی توحیدی همواره تسکین دهنده آلام روحی و جسمی است؛ دعا میتواند به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با ویروسکرونا مطرح باشد؛ اما در حالحاضر با حاشیه رفتن مسائل دینی و پررنگ شدن راهکارهایپزشکی این شبهه مطرح است که اگر با رعایت مسائل بهداشتی به سلامتی جسمی میرسیم؛ پس چه نیازی به دعا و توصیههای معنوی وجود دارد؟ پژوهش حاضر به روش عقلی و نقلی با ابزار کتابخانهای و پردازش اطلاعات به صورت توصیفی ـ تحلیلی درپی پاسخگویی به این چالش است؛ از دستاوردهای این تحقیق آن است که پنجدسته از آیات قرآن در مقامپاسخگویی به این شبهه هستند: دستهاول: آیات دال بر رابطهی علی و معلولی بین پدیدهها که بر طبق آن شرایط دعا به عنوان جزء العله و موانع استجابت دعا با عنوان نبود مانع در تحقق معلول تاثیرگذار هستند؛ دستهدوم آیات دال بر تبیین مفهوم استجابت دعا است؛ با این توضیح که استجابتِ دعا، به معنای جواب دادن خدا به ما، قطعی است، اما این پاسخ، به معنای تحقق آنچه میخواهیم نیست؛ دستهسوم آیات دال بر حکمت زیرا که بندگان خدا که دلشان به نور ایمان و عمل صالح نورانی شده حتی اگر علت عدم استجابت را ندانند لب به ناشکری نمی گشایند زیرا که میدانند یکی از صفات خداوند متعال حکیم است. دستهچهارم آیات دال بر سنت آزمایش تا انسان دریابد واقعا جایگاهش کجاست؟ دستهپنجم آیات دال بر فقر ذاتی انسان است که براساس آنها ادعای بینیازی از خداوند متعال مخالف با نص صریح این آیات است.
استجابت دعا,ویروسکرونا,بینیازی انسان,مفهوم استجابت,راهکارهای قرآنی
https://nj.jz.ac.ir/article_162271.html
https://nj.jz.ac.ir/article_162271_e3175f2503b5626d12261539187c9047.pdf
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
8
137
2021
05
22
نقد دیدگاه روح در قرآن دکترسها ازمنظر مفسرین فریقین
75
98
FA
فرزانه
جعفری
farzaneh.jafari35@gmail.com
چکیده<br />قرآن کتابی مقدس و الهی است؛ که مبارزه با آن از آغاز نزول انجام شده و هنوز ادامه دارد. امروزه برای تضعیف اعتقادات مسلمانان شبهاتی علیه این اثر ارزشمند توسط دشمنان مطرح میشود. درکتاب نقد قرآن اثر دکتر سها شبهاتی درزمینه-های مختلف از جمله نوع شخصیت انسان در قرآن بیان میگردد؛ که نویسنده تلاش میکند انسان در قرآن را شخصیتی معوج، انحرافی و فاقد روح ماورایی معرفی کند. به عقیده سها انسان دارای صفات پرسشگری، خلاقیت، کشف علم، قانونگزاری، اختیار، عدالت خواهی و ... است که در قرآن مورد توجه قرار نگرفته است. سها با استناد به آیات قرآن و مسکوت ماندن روح در قرآن، هیچ دلیل عقلی و علمی بر وجود امری غیر مادی نمی یابد و آن را اختراع فلاسفه ی یونان می داند؛که قرآن از آن استفاده کرده است. وی به ناسازگاری روح با شواهد فیزیولوژیک و روان شناسی نیز استناد می کند. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی با گرایش انتقادی به روش کتابخانه ای با استناد به دلیل عقلی، آیات قرآنی و گفتار مفسران، در پاسخ به شبهه سها، روح و مقولات روحی انسان را اثبات میکند و نتیجه می گیرد که سها در گفتار خود دچار تناقض گویی شده است. علم، عدالت خواهی، خلاقیت، قانونگزاری و...از مقولاتی هستند که ریشه در روان ناخودآگاه و فطرت انسان دارند و قرآن نیز به همه آنها پرداخته است. سها با بیان این خصوصیات روحی و اعتقاد نداشتن به وجود روح در انسان، دچار نوعی تناقض در دیدگاه می باشد.
قرآن,سها,انسان,روح,مفسران
https://nj.jz.ac.ir/article_162276.html
https://nj.jz.ac.ir/article_162276_6f154fef55c584e7cee6049dc4a13459.pdf
جامعه الزهرا(س)
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
2676-5071
8
137
2021
05
22
چرایی دوسویهانگاری دنیا از منظر آیات و روایات
121
144
FA
مرضیه
قنبری
دانش اموخته دکترای رشته تفسیر تطبیقی دانشگاه قم. دانش آموخته سطح3 رشته تفسیر جامعه الزهرا س
marziyeh.ghanbari2020@gmail.com
از مبانی آموزههای اسلام این است که انسان دارای ماهیت وجودی دوگانه مادی و معنوی است و بهعنوان برگزیدهترین مخلوقاتِ عالمهستی، شایسته رسیدن به مقام قربالهی است که این مهم ارتباط ویژهای با نگرش انسان به دنیا و شناخت هدفخلقت دارد. در این-خصوص در آیات و روایات دو نگرش نسبت به دنیا مطرح است؛ دنیاى ممدوح، و دنیای مذموم. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی دوسویهانگاری دنیا در منابع اسلامی پرداخته است. یافتههای پژوهش حاصل از این است که در نگرش مادیگرایانه نهایت هدف-خلقت بهرهمندی بیشتر از نعمتهای دنیوی و نادیدهپنداشتن حیات اخروی است که بهدلیل غرقشدن در مادیات و فراموشی آخرت، موردمذمت است. اما در نگرش حقیقی، بحث تکامل انسان مطرح است که بهدلیل بهرهمندی از دنیا درمسیر حرکت بهسوی خداوند و کسب فضائل انسانی، ممدوح است. حیات حقیقی که در قرآن بهعنوان حیات طیبه نام برده شده، مرهون نحوه صحیح زندگی در دنیاست که وابسته به تعالی روح است و با ایمانراسخ و عملصالح میتوان به آن دست یافت و موجب سعادت دنیا و آخرت شد.
حبدنیا,زندگی آخرت,دوسویه انگاری,دنیای مذموم و ممدوح,حیات طیبه
https://nj.jz.ac.ir/article_162277.html
https://nj.jz.ac.ir/article_162277_d118b42bb915a33bc8eab7e181c206bf.pdf