2024-03-29T13:33:11Z
https://nj.jz.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=11810
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
مطالعات قرآنی
2676-5071
2676-5071
1394
2
115
منشأ ولایت در منظومه فکری علامه طباطبایی(ره)
علی
عباسی
رقیه
یوسفی سوته
نوع انسان مرتبهای از وجود ممکنات است که عین فقر و نیازمندی نسبت به علت حقیقیاش (واجب تعالی) میباشد؛ اما چه بسا به خاطر تعلّق به زمین، دوستی دنیا و تأثیرات عالم مادی از یاد حق غافل گشته و اصل خویش را فراموش کند. علامه طباطبایی(ره) در تفسیر گرانقدر «المیزان» و همچنین «رساله الولایه» ثابت میکند که نفس با انقطاع از بدن مادی و توجه به فقر ذاتی خویش میتواند حجابها و موانعی که او را از توجه به جمال و جلال حق محروم کرده، از میان بردارد و از مقام عبودیت به مقام ربوبیت برسد. کمال و قدرتی که در اثر عبودیت، اخلاص و پرستش واقعی نصیب بندگان میگردد، همان مقام «ولایت» است. پژوهش حاضر با تتبع در آثار علامه طباطبایی (ره) و به روش توصیفی ـ تحلیلی، در صدد بیان «منشأ ولایت» از نظر علامه بر آمده است. بنابراین در بخش اول، مبانی و اساس ولایت از جمله «تقرّب به خدا» و «توجه به حیات ظاهر و معنا» را بررسی نموده و سپس در بخش دوم، منشأ ولایت را که همان « تجلّی تامّ اسماء و صفات الهی» است، تبیین نموده است.
ولایت
قرب
عبودیت
علامه طباطبایی(ره)
2015
09
23
7
27
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
مطالعات قرآنی
2676-5071
2676-5071
1394
2
115
ارتباط هدفداری و ارزشمندی زندگی با سلامت انسان از دیدگاه قرآن
طلعت
حسنی بافرانی
سمیرا
عطائی
سعادت و نیکبختی مطلوب همۀ انسانهاست و بر اساس آموزههای قرآنی و روایی، سلامت معنوی یکی از مهمترین ابعاد سلامت و زمینه سعادت ابدی است. جهان امروز، جهان بحران معناداری است و درست در این بزنگاه، آموزههای ناب دیانت قرآنی، انبیایی و علوی مجال حضور شایستهتری مییابند. معناداری را میتوان با دو مؤلفۀ هدفداری و ارزشمندی زندگی ترسیم کرد. در حکمت وحیانی اسلام، هدف نهایی آفرینش انسان، قرب الی الله است و اهداف دیگر زمینهساز رسیدن به این هدف معرفی شدهاند. شناخت این اهداف و حرکت به سمت آن، حیات بشری را ارزشمند و معنادار میسازد. بحران بیمعنایی ناشی از بیارزش دانستن زندگی و نداشتن دورنمایی از هدفمندی در ابعاد مختلف زندگی است. پژوهش حاضر به منظور تبیین رابطۀ معناداری زندگی با سلامت انسان به نگارش درآمده است. نگارنده در این پژوهش به این نتیجه رسیده است که سلامت واقعی جز در سایۀ دینداری حاصل نخواهد شد؛ زیرا دین، با تبیین هدفداری زندگی و ارزشمندی آن، کارآمدترین ابزار رسیدن به سلامت و سعادت دنیوی و اخروی را در اختیار انسان قرار میدهد.
هدف
ارزش
معنای زندگی
سلامت معنوی
قرآن
2015
09
23
29
60
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
مطالعات قرآنی
2676-5071
2676-5071
1394
2
115
رابطه توکل و توسل به اسباب
طاهره
ماهروزاده
«توکل» یکی از فضایل اخلاقی است که ارتباط تنگاتنگی با مسئله اسباب و نقش آنها دارد. برخی گمان کردهاند که توکل به معنای واگذاری امور به خداوند و استفاده نکردن از اسباب ظاهری است. در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی ربّانیّت خداوند و قانون علت و معلول پرداخته شده است. نتیجه این بررسی نشان میدهد که میان ربوبیّت الهی و استفاده از اسباب طبیعی منافاتی وجود ندارد. انسان توحیدی بر این باور است که جهان بر پایه اسباب و علل بنا شده است، امّا نگاه استقلالی به این اسباب ندارد؛ بنابراین، در کارهایش با اعتقاد به حکیمانه بودن افعال الهی، امر خدا و طاعت او را در نظر میگیرد و نتیجه کار را به او واگذار میکند. بدین سبب، دچار کبر و غرور نمیشود و به آرامش و حیات پاکیزه دست مییابد.
توکل
توسل
اسباب
قضا و قدر
قرآن
روایات
2015
09
23
61
85
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
مطالعات قرآنی
2676-5071
2676-5071
1394
2
115
موانع صلة رحم
رحیمه
معصومی موحد
صله رحم از برجستهترین آداب اجتماعی است و آیات و روایات فراوانی به انجام آن توصیه کردهاند که گویای اهمیت بسیار این رفتار اجتماعی میباشد. با توجه به مشکلات فراوانی که زندگی مُدرن برای افراد به وجود آورده، این دستور اجتماعی اسلام کمرنگ شده است. از اینرو، برای ترویج فرهنگ صله رحم لازم است موانع انجام آن شناسایی شود. این پژوهش با هدف گسترش فرهنگ صله رحم، به واکاوی آیات و روایات معصومین((ع)) پرداخته و با بهرهگیری از منابع اخلاقی، موانع برقراری ارتباط بین ارحام را با روش توصیفی استخراج کرده است. این موانع عبارتند از: «اشتغال بیش از حد»، «فاصلهگزینی زیاد از افراد فامیل در محل سکونت»، «مالاندوزی»، «پرهزینه بودن برخی میهمانیها»، «کمبود امکانات»، «بخلورزی»، «تکبر و فخرفروشی»، «برخی تجارب منفی» و «انحراف و کجروی».
صله رحم
خویشاوندی
موانع صله رحم
آیات قران
روایات معصومین((ع))
2015
09
23
86
103
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
مطالعات قرآنی
2676-5071
2676-5071
1394
2
115
محبت خدا در تربیت عاطفی کودک؛ ضرورت و راهکارها
مهری
نوری کلکناری
در ترسیم اهداف تعلیم و تربیت توجه به سه ساحت شخصیت انسان (اندیشه، عاطفه، رفتار) و تأثیرپذیری این ابعاد از یکدیگر اهمیت ویژهای دارد. ساحت عاطفی، مجموعهای از انگیزهها، گرایشها و دلبستگیهای انسانی است. ارتباط تنگاتنگ این ساحت با ابعاد دیگر شخصیت و توجه به انگیزه رفتار، پرورش بُعد عاطفی را ضروری میسازد. در تربیت عاطفی کودک، پرورش و تقویت محبت خدا یکی از اهداف مهم تربیتی است که در راستای هدف غایی خلقت که همان «قرب الی الله» است، قابل توجیه میباشد. در این مقاله سعی شده است تا با تحلیلی روانشناختی و تتبع در آیات و روایات، ضرورت پرورش محبت خدا و راهکارهای آن در تربیت عاطفی کودک مورد بررسی قرار گیرد. راهکارهایی چون: «تلاش برای شکوفایی فطرت»، «ایجاد شناخت صحیح و منطقی نسبت به خداوند» و «ایجاد محیطی امن و پاسخگو به نیازهای دوره کودکی» از نتایج این پژوهش هستند.
تربیت عاطفی
محبت خدا
والدین
خداشناسی
کودک
2015
09
23
105
126
فصلنامه علمی تخصصی مطالعات قرآنی نامه جامعه
مطالعات قرآنی
2676-5071
2676-5071
1394
2
115
بررسی تطبیقی اهداف و روشهای تربیت اخلاقی از منظر پیامبر اکرم(ص) و لورنس کلبرگ
پروین
سلمانزاده
اعظم
فرهادی
تربیت اخلاقی یکی از ابعاد مهم تربیتی انسان است. این جنبه از تربیت، نه تنها در مکتب اسلام از جایگاه رفیعی برخوردار است، بلکه اندیشمندان غیرمسلمان در علوم مختلفی مثل فلسفه، روانشناسی و علوم تربیتی نیز به آن توجهی خاص داشتهاند. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی منابع روایی، تاریخی و تربیتی، اهداف و روشهای تربیت اخلاقی را در سیره قولی و عملی پیامبر گرامی اسلام(ص) و آراء و نظرات «لورنس کلبرگ» به روشی جعلی ـ اسنادی مطالعه کرده و با تطبیق دو دیدگاه، به تبیین موارد اشتراک و افتراق آنها بپردازد. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که هدف تربیت اخلاقی از منظر پیامبر(ص)، پرورش فهم و تعقل برای بسترسازی فضائل اخلاقی، و از دیدگاه کلبرگ، دست یافتن به عدالت و تحقق ارزشهای عالی انسانی است. در سیره نبوی روشهای الگودهی، موعظه حسنه، تبشیر و انذار، حکمت، تمثیل و تشبیه، قصهگویی و امر به معروف و نهی از منکر، اساسیترین روشهای تربیت اخلاقی هستند، ولی شیوههای تربیت اخلاقی بر اساس رویکرد کلبرگ، بر طرح معماها و قرار دادن فراگیر متربی در معضلات و تنگناهای واقعی و غیرواقعی اخلاقی متّکی هستند که طی آنها تلاش میشود تا نحوة تصمیمگیری و شیوههای مناسب استدلال و تفکر برای برطرف ساختن تعارض مسائل اخلاقی آموزش داده شوند.
هدف
روشها
تربیت اخلاقی
پیامبر اکرم(ص)
کلبرگ
تعقل
عدالت
2015
09
23
127
160