واکاوی تحدّی قرآن از منظر علامه طباطبایی(ره) و آیت‌الله جوادی آملی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن/مدرس جامعه‌الزهرا(س)

2 طلبه سطح سه جامعه الزهرا(س)

چکیده

تحدی (دعوت قرآن کریم به آوردن مثل آن)، پس از ناتوانی عمومی در این مبارزه، دلیل اعجاز قرآن شد و از آنجا که تحدی همه جانبه است و مختصّ زمان و مکان محدودی نیست، اهمیت خاصی دارد. نوشتار حاضر درصدد بررسی تحدی قرآن و ابعاد آن از منظر دو مفسر بزرگ معاصر شیعه، یعنی علامه طباطبایی(ره) و آیت­الله جوادی آملی است. این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی نشان می­دهد تفاوت در تعبیر و تعریف از تحدی و بسط و گسترش آن جهت فهم دقیق­تر از آن به همراه بهره­گیری از قاعده عقلی در تبیین آن، توجه به دیدگاه مخالفان، انضمام دلیل عقلی به نقلی و تفاوت در مرجع ضمیر در «مِثله» همراه با ذکر ادله قول مرجح و عدم اعتقاد علامه به روایات ترتیب نزول در سیر نزولی آیات تحدی، از جمله تفاوت­های موجود بین این دو دیدگاه است.

کلیدواژه‌ها


  1. ابن‌منظور، محمّد بن مکرم (1419ق)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  2. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر (1419ق)، تفسیر القرآن العظیم، چاپ اول، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  3. جمعی از نویسندگان (1361)، یادنامه مفسر کبیر علامه سیدمحمدحسین طباطبایی، قم: شفق.
  4. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، چاپ پنجم، قم: إسراء.
  5. ــــــــــــــــــــ (1378)، تفسیر موضوعی قرآن کریم (قرآن در قرآن)، دوم، قم: إسراء.
  6. ــــــــــــــــــــ (1384)، سرچشمه اندیشه، چاپ دوم، قم: إسراء.
  7. ــــــــــــــــــــ (1383)، نزاهت قرآن از تحریف، چاپ اول، قم: إسراء.
  8. جوان آراسته، حسین (1387)، درسنامه علوم قرآنی، چاپ سوم، قم: مرکز تبلیغات دفتر تبلیغات اسلامی.
  9. جوهری، اسماعیل بن حمّاد (1407ق)، الصّحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، چاپ چهارم، بیروت: دارالعلم للملایین.
  10. حسینی طهرانی، سیدمحمدحسین [بی‌تا]، مهر تابان، [بی­جا]: مؤسسه انتشارات باقر العلوم.
  11. رشید رضا، محمد (1414ق)، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، چاپ اول، بیروت: دار المعرفة.
  12. صالحی، فرخنده سادات (1395)، تحدی قرآن از نگاهی دیگر، چاپ اول، قم: مرکز نشر هاجر.
  13. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1362)، اعجاز قرآن، اول، [بی­جا]: مرکز نشر فرهنگی رجاء، 1362.
  14. ـــــــــــــــــــــــــ (1388)، قرآن در اسلام، چاپ سیزدهم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  15. ـــــــــــــــــــــــ (1390ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
  16. طوسی، محمد بن حسن [بی‌تا]، التبیان فی تفسیر القرآن، چاپ اول، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  17. فخر رازی، محمد بن عمر (1420ق)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، چاپ سوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  18. فراهیدی، خلیل بن احمد (1405ق)، کتاب العین، چاپ اول، قم: مؤسسه دار الهجرة.
  19. فیض کاشانی، مولی محسن (1418ق)، الأصفی فی تفسیر القرآن، چاپ اول، قم: مرکز النشر التابع لمکتب الإعلام الإسلامی.
  20. مرکز فرهنگ و معارف قرآن (1382)، دایرةالمعارف قرآن کریم، چاپ سوم، قم: بوستان کتاب.
  21. مرکز نشر اسراء (1387)، مهر استاد، چاپ چهارم، قم: إسراء.