کارشناسی ارشد فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
چکیده
آموزه تناسخ به معنای انتقال دائم روح به بدنهای متعدد در طول بازگشتهای مکرر به دنیاست. این آموزه از دوره قبل از باستان تا کنون در افکار بشر وجود داشته است. در اینکه چنین آموزهای در ادیان توحیدی راه داشته یا نه، تردید جدّی است؛ اما در میان اندیشمندان مسلمان این بحث به طور جدی مطرح بوده، هرچند اکثراً آن را محال دانستهاند. ولی از آنجا که این مسئله تأثیر بسزایی در عقاید اسلامی دارد و کلید حل مشکلات بسیاری مانند زنده شدن مردگان توسط انبیا در همین نشئه دنیوی، مسئله معاد جسمانی همراه با همین بدن عنصری و... است، میتوان با تبیین جدید از این بحث و نگرش مجدد در ادله منکرین تناسخ، رویکرد جدیدی داشت. رویکردی که شاید بعد از انکار اکثر فلاسفه مسلمان و جدلی الطرفین دانستن امثال شیخ اشراق، واقعاً بدیع باشد و اولین بار توسط استاد فیاضی مطرح شده است. آنچه در این مقاله بدان میپردازیم، ابتدا بیان مبانی طرفین بحث و ادله آنهاست، ولی هدف نهایی مقاله، تبیین نظریهای جدید مبنی بر امکان ذاتی تناسخ در عین عدم انکار معاد است.