علم، برتری، قدرت و عصمت امام علی(ع) از نگاه یاران با محوریت کتاب الارشاد شیخ مفید(ره)

نویسنده

طلبه سطح چهار رشته تاریخ ائمه، جامعه‌الزهرا(س)

چکیده

با توجه به دیدگاه امروز کلامی شیعه در محور علم، برتری، قدرت و عصمت امام علی(ع) این نوشته درصدد بررسی این چهار ویژگی از دیدگاه یاران امام علی(ع) با تکیه بر کتاب الارشاد شیخ مفید است. پرسش مقاله حاضر این است که یاران امام علی(ع) در موضوع علم، برتری، عصمت و قدرت امیرالمؤمنان چه رویکردی داشته و جایگاه امام را در این چهار امر چگونه می­دیدند؟ روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه­ای و با بهره­گیری از نرم­افزارها است و نیز روش تحقیق مقاله تاریخی- تحلیلی است. با توجه به گزارشات تاریخی کتاب الارشاد شیخ مفید، اصحاب امیرالمؤمنان(ع) به عنوان شیعیان اولیه تلاش داشتند با ذکر ویژگی­هایی از امام، از جمله ارزش و جایگاه علمی امام علی(ع)، فضایل، مناقب، داوری­ها و معجزات، امامت و رهبری ایشان را در سطح جامعه برای مردم بیان کرده و ایشان را شایسته­ترین فرد برای جانشینی پیامبر(ص) بعد از رحلت ایشان معرفی کنند.                                  

کلیدواژه‌ها


  1. ابن­ندیم، محمد بن ­اسحاق (1381ش)، الفهرست ابن‌ندیم، تحقیق رضا تجدد، تهران: انتشارات اساطیر.
  2. ابن‌ابی‌الحدید، عزالدین (1404ق)، شرح نهج ‌البلاغة، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قم: دار الکتب العلمیة.
  3. ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن ­علی (1404ق)، تهذیب التهذیب،  [بی‌جا]: دار الفکر.
  4. ـــــــــــــــــــــــــــــــ (1390)، لسان ­المیزان، چاپ سوم، بیروت: مؤسسه الأعلمی الاسلامیة.
  5. ابن‌شهرآشوب، محمد بن نعمان [بی‌تا]، معالم العلماء، قم: [بی­نا].
  6. ـــــــــــــــــــــــــــــ (1376ق)، مناقب آل ابی‌طالب، نجف: المکتبة الحیدریة.
  7. ابن‌عساکر، علی بن حسین (1415)، تاریخ مدینة الدمشق، تحقیق علی شیری، بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
  8. ابن‌عقده الکوفی، احمد بن محمد (1411ق)، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت: دار الاضواء للطباعة والنشر والتوزیع.
  9. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر (1408ق)، البدایة والنهایة، تحقیق علی شیری، بیروت: دار الاحیاء التراثی العربی.
  10. المنقری، نصر بن مزاحم (1382ق)، وقعة الصفین، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، قاهره: مؤسسة العربیة الحدیثة للطبع والنشر والتوزیع.
  11. اسکافی، محمد بن عبدالله (1402ق)، المعیار والموازنة، تحقیق محمدباقر محمودی، [بی‌جا]: [بی‌نا].
  12. بلاذری، احمد بن یحیی (1394ق) انساب الاشراف، تحقیق محمدباقر محمودی، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.                         
  13. حلبی، ابوالصلاح (1401ق)، تقریب المعارف، تحقیق فارس تبریزیان الحسون، [بی‌جا]: المحقق.
  14. حلی، تقی­الدین داود (1392ق)، الرجال ابنداود، نجف: المطبعة ­الحیدریة.
  15. حمویی، یاقوت [بی‌تا]، معجم البلدان، بیروت: دار احیاء ­الترث ­العربی.
  16. خزاز قمی، علی بن محمد (1401ق)، کفایة الاثر، تحقیق عبدالطیف الحسینی، قم: انتشارات بیدار.
  17. خطیب بغدادی، احمد بن ­علی (1417ق)، تاریخ بغداد، تحقیق مصطفی­ القادر عطاء، بیروت:‌ دار الکتب العلمیة، محمد علی بیضون.
  18. ذهبی، محمد بن احمد (1413ق)، سیر اعلام النبلاء، تحقیق علی­محمد بجاوی، بیروت: دار الرسالة.
  19. صدوق، محمد بن علی (1417ق)، الامالی، قم: مؤسسة البعثه.
  20. طوسی، محمد بن ­حسن (1365)، تهذیب الاحکام، تحقیق سیدحسن خرسان، تصحیح محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
  21. ــــــــــــــــــــــ (1407ق)، الخلاف، قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
  22. ــــــــــــــــــــــ (1417ق)، الفهرست، تحقیق جواد قیومی، قم: مؤسسة النشر الفقاهه.
  23. ــــــــــــــــــــــ (1414ق)، الامالی، قم: دار الثقافه للطبعة والنشر والتوزیع.
  24. مفید، محمد بن نعمان [بی‌تا]، الارشاد، ترجمه هاشم رسولی محلاتی، [بی‌جا]: انتشارات علمیه اسلامیه.
  25. ــــــــــــــــــــ [بی‌تا]، الجمل والنصرة، قم: مکتبة الداوری.
  26. ــــــــــــــــــــ [بی‌تا]، المسائل الصاغانیه، تحقیق سیدمحمد قاضی، [بی‌جا]:‌ مطبعة مهر ناشر الاموتمر العالمی لألفیة الشیخ المفید.
  27. نجاشی، احمدبن علی (1416ق)، رجال نجاشی، تحقیق موسی شبیری زنجانی، چاپ پنجم، قم: مؤسسه نشر اسلامی.               
  28. یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب [بی‌تا]، تاریخ الیعقوبی، بیروت: دار صادر.