قطع رحم از دیدگاه آیات و روایات و تحلیل علل آن در جامعه کنونی

نویسندگان

1 مدیر گروه رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی پژوهشکده جامعه الزهرا(س)

2 دانشجوی دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد علوم و تحقیقات اصفهان/ پژوهشگرجامعه الزهرا(س)‌/سطح سه رشته تاریخ اسلام

چکیده

این پژوهش به بررسی مباحث مربوط به قطع ارتباط با خویشاوندان، از جمله حرمت قطع ارتباط، مستثنیات قطع ارتباط، آثار قطع ارتباط و تحلیل علل قطع ارتباط در دوران کنونی می­پردازد. هدف مقاله، تبیین دیدگاه اسلام درباره این موضوع و ارائه راهکارهای مناسب برای برطرف کردن این معضل اجتماعی است. بر اساس یافته­ها، قطع صله رحم از گناهان کبیره­ای است که آثار منفی بسیاری به دنبال دارد. البته استثنائاً گاهی می­توان با برخی از خویشاوندان قطع ارتباط نمود. گرفتاری­های مالی، ابتلا به عذاب، کاهش جمعیت و از بین رفتن رشد و توسعه، از آثار فردی و اجتماعی قطع ارتباط با خویشاوندان است که به دنبال تضعیف اعتقادات دینی و ترویج فرهنگ غربی به وجود آمده است. برطرف کردن رذایل اخلاقی، نهادینه کردن دین در زندگی فردی و اجتماعی، احیای سبک زندگی اسلامی، بیان فواید ارتباط با خویشاوندان و عواقب قطع این ارتباط، کاهش دادن تشریفات و تجملات، از جمله راهکارهایی است که می­تواند به حل این معضل اجتماعی یاری رساند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. شریف الرضى، محمد بن حسین‏ (1414ق)، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، قم: هجرت.
  2. ابن‌بابویه، محمد بن على (1362)،الخصال، قم: انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم.
  3. ارگانی بهبهانی حائری (1376)، محمود، دید و بازدید (صله ارحام در اسلام)،‌ قم: انتشارات پیام مهدی. 
  4. مجلسى، محمدباقر (1412ق)، بیست‌وپنج رساله فارسى، قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشى نجفى (ره).
  5. ___________ (1404ق)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  6. بهجت گیلانى، فومنى، محمدتقى (1428ق)،‌ ‌استفتائات، قم: دفتر حضرت آیت‌الله بهجت. ‌
  7. پاینده، ابوالقاسم (1382)، نهج الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول (ص))، تهران: دنیاى دانش.
  8. تبریزى، جواد [بی‌تا]، استفتائات جدید، قم: [بی‌نا].
  9. ­­­­­________ (1427ق)‌، صراط النجاة،‌ قم: دار الصدیقة الشهیدة.
  10. تمیمى آمدى، عبدالواحد بن محمد (1366)، تصنیف غرر الحکم ودرر الکلم‏، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  11. جیمز پاتر، دبلیو (1391)، بازشناسی رسانه‌های جمعی با رویکرد سواد رسانه‌ای، ترجمه امیر یزدیان، منا نادعلی و پیام آزادی، قم: مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما.
  12. حر عاملى، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسه آل البیت (ع)‏‏.
  13. حسنی، محمد (1384)، موجودیت غرب و رسانه‌های تکنولوژیک،‌ قم: مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما.
  14. حلی، حسین (1415ق)، بحوث فقهیة، قم: مؤسسه المنار.
  15. حلى، مقداد بن عبداللّه سیورى ‌(1403ق)، نضد القواعد الفقهیة على مذهب الإمامیة، قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشى نجفى (ره).
  16. دستغیب شیرازی، عبدالحسین (1360)، گناهان کبیره، [بی‌جا]: [بی‌نا].
  17. طباطبایى، سیدمحمدحسین (1417ق)، تفسیر المیزان،‌ قم: انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم.
  18. طبرسى، فضل بن حسن (1372)، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
  19. طبرسى، علی بن حسن (1385ق/ 1344ش)، مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار،‌ نجف: المکتبة الحیدریة.
  20. عاملى، سیدمحمدجواد (1419ق)‌، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة (طبع الحدیثة)، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  21. عاملى، شهید اول محمد بن مکی [بی‌تا]، القواعد والفوائد، قم: کتابفروشى مفید.
  22. عمید، حسن (1360)، فرهنگ عمید،‌ تهران: چاپخانه سپهر.
  23. قرشی، علی‌اکبر (1412ق)، قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  24. قلعجی، محمد و حامد صادق قنیبی (1988م)، معجم لغة الفقها، لبنان: الطبیعة الثانیة.
  25. کاشانى، ملا حبیب‌الله شریف (1404ق)‌، مستقصى مدارک القواعد و منتهى ضوابط الفوائد، قم: چاپخانه علمیه.
  26. کریمی اعتماد اراکی، احمد (1374)،نخبة المواعظ، [بی‌جا]: مؤسسه دار التفسیر.
  27. کلینى، محمد (1407ق)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  28. گلپایگانى، سیدمحمدرضا (1409ق)،مجمع المسائل،‌ قم: دار القرآن الکریم.
  29. لنکرانى، محمدفاضل موحدى [بی‌تا]، جامع المسائل، قم: انتشارات امیر قلم.
  30. مازندرانى، على‌اکبر سیفى‌ (1429ق)، دلیل تحریر الوسیلة: أحکام الأسرة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى (ره).
  31. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1403ق)‏، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
  32. مطهری، مرتضی (1372)، عدل الهی، قم: انتشارات صدرا.
  33. معرفت، محمدهادى ‌[بی‌تا]، تعلیق و تحقیق عن أمهات مسائل القضاء، قم: چاپخانه مهر.
  34. مکارم شیرازى، ناصر (1427ق)، استفتائات جدید،‌ قم: انتشارات مدرسه على بن ابى‌طالب (ع).
  35. _____________ (1378)، اخلاق در قرآن، قم: مدرسه علی بن ابی‌طالب (ع).
  36. _____________ (1424ق)،کتاب النکاح، قم: مدرسه على بن ابى‌طالب (ع).
  37. منتظرى نجف‌آبادى، حسینعلى [بی‌تا]، رساله استفتاءات،‌ قم: [بی‌نا].
  38. موسوى خمینى، سیدروح‌اللّه (1409ق)، تحریر الوسیلة،‌ قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم.
  39. _________________ (1424ق)، توضیح المسائل (محشّى)، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  40. _________________ (1384)،شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
  41. نراقی، احمد [بی‌تا]، معراج السعادة،‌ تهران: انتشارات امین و رشیدی.
  42. نورى، میرزا حسین‏ (1408ق)، مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل، قم: مؤسسة آل البیت (ع)‏.
  43. نجفى، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  44. هاشمى شاهرودى، سیدمحمود، جمعى از پژوهشگران (1426ق)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت (ع)، قم: مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل‌بیت (ع).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار