سیره حضرت زهرا علیها السلام در تربیت فرزند

نویسنده

سطح سه تعلیم و تربیت، پژوهشگر گروه اخلاق و تربیت جامعه الزهرا(س)

چکیده

تربیت فرزندانی که دارای شخصیتی سالم و باثبات بوده و در آینده بتوانند در جامعه نقش پیش‌برنده و مفیدی ایفا کنند، از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین و برنامه اساسی خانواده است. روشن است که دستیابی به این مهم نیازمند الگویی قابل اطمینان و تضمینی است، به گونه‌ای که ضمن سازگاری با شرایط روحی و جسمی کودک، نتیجه خوب و مناسبی را نیز به همراه داشته باشد. برای رسیدن به چنین الگوی تربیتی بهترین و نزدیک‌ترین راه، استفاده از سرچشمه وحی و خاندان پاک عصمت و طهارت((ع)) است. از این رو این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی سیره حضرت زهرا(س) در کتب روایی اختصاص یافته است. آنچه از این پژوهش می‌توان دریافت این است که حضرت زهرا(س) در روش تربیتی خود به نیازهای مادی و معنوی فرزندان توجه داشته و به تربیت در دو بعد مادی و معنوی اهتمام ورزیده‌اند؛ چرا که در تربیت کودک نه تنها جسم، بلکه سایر ابعاد عبادی، عاطفی و اعتقادی و... فرزندان باید مورد توجه قرار گیرد و نقطه آغاز دامان مادر است.

کلیدواژه‌ها


  • ابراهیم‌زاده، عیسی، فلسفۀ تربیت،چاپ دوازدهم، تهران: دانشگاه پیام نور، 1392.
  • الهامى‌نیا، علی اصغر، سیره اخلاقى تربیتى امام خمینى(ره)، ]بی‌نا]: [بی‌جا [،]بی‌تا[.
  • ابن أبی الحدید، عبد الحمید، شرح نهج البلاغة لابن أبی الحدید، قم: کتابخانۀ آیة الله المرعشی النجفی، 1404ق.
  • ابن حیون، نعمان بن محمد مغربى، دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الأحکام، چاپ دوم، قم: مؤسسة آل البیت((ع))، 1385ق.
  • ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب ((ع))، قم: علامه، 1379ق.
  • ابن منظور ، محمد، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دار صادر، 1414ق.
  • اربلى، على بن عیسى، کشف الغمة فی معرفة الأئمة ، تبریز: بنى هاشمى، 1381ق.
  • آذربایجانی، مسعود و همکاران، روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، چاپ سوم، قم: سمت، 1387.
  • بحرانى اصفهانى، عبد الله بن نور الله، عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال، قم: مؤسسة الإمام المهدى(عج)، 1413ق.
  • بستانى، فؤاد افرام و مهیار، رضا، فرهنگ ابجدى‏، چاپ دوم، تهران: انتشارات اسلامی، 1375‏.
  • پارسا، محمد، روا‌ن‌شناسی تربیتی، چاپ چهارم، تهران: مهارت، 1376.
  • تمیمى آمدى، عبد الواحد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم،‏ قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه قم،‏ ‏1366‏.
  • جعفری، محمد تقی، زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام، بی‌جا: موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، بی‌تا.
  • حر عاملى، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسة آل البیت((ع))، 1409ق.
  • حسینی زاده‌، سید علی، سیرۀ تربیتی پیامبر و اهل بیت، ‌نگرشی بر آموزش با تاکید بر آموزش دینی، چاپ سوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1385.
  • _ ، سیرۀ تربیتی پیامبر و اهل بیت((ع)) در تربیت فرزند، چاپ ششم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1386.
  • دهخدا، علی اکبر، لغت‌نامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران، 1341.
  • راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دمشق و بیروت: دار العلم الدار الشیعه، 1412.
  • ریو، جان مارشال، انگیزش و هیجان، ترجمه یحیی سیدمحمدی، چاپ سوم، تهران: نشر ویرایش، 1380.
  • سالاری فر، محمد، و دیگران، بهداشت روانی با نگرش به منابع اسلامی، چاپ دوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،1390.
  • سیف، علی اکبر، تغییر رفتار و رفتاردرمانی، نظریه‌ها و روش‌ها، چاپ پانزدهم، تهران: دوران،1390.
  • شریف رضى، محمد بن حسین‏، نهج البلاغة (صبحی صالح)محقق صبحی صالح‏، قم : ‏هجرت‏، ‏1404ق.
  • شعاری نژاد، علی اکبر، روان‌شناسی تربیت و تدریس، تهران: اطلاعات،1387.
  • شیخ حر عاملى، محمد بن حسن، هدایة الأمة إلى أحکام الأئمة علیهم السلام، مشهد: آستانة الرضویة المقدسة، مجمع البحوث الإسلامی، 1414ق.
  • صدوق، محمد بن على‏، علل الشرائع‏، قم: کتاب فروشى داورى، ‏1385.
  • _ ، عیون أخبار الرضا علیه السلام، تهران: نشر جهان، 1378ق.
  • _‌‌‌__ ‌‌، من لا یحضره الفقیه، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه 1413ق.
  • طبرسى، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق‏‏، چاپ چهارم، قم: الشریف الرضى‏،1412ق.
  • طریحى، فخر الدین‏، مجمع البحرین، چاپ سوم، تهران: کتابفروشى مرتضوى،1375.
  • عبدالحمید، محمد محی الدین، شرح ابن عقیل، چاپ هفتم، تهران: ناصر خسرو، 1382.
  • عثمان، عبدالکریم، روان‌شناسی از دیدگاه غزالی و دانشمندان اسلامی، ترجمۀ سید محمد باقر حجتی، چاپ نهم، بی‌جا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1376.
  • عمید، حسن، فرهنگ عمید، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1363.
  • فتال نیشابورى، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (چ قدیم)، قم: انتشارات رضى، 1375ش.
  • فراهیدی، خلیل، العین، قم: هجرت، 1410ق.
  • فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، بی‌جا، بی‌تا.
  • قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1‏137.
  • قطب الدین راوندى، سعید بن هبة الله، الخرائج و الجرائح، قم: مؤسسه امام مهدى(عج)، 1409ق.
  • کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الإسلامیة، بی‌تا.
  • لیثى واسطى، على بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، قم: دار الحدیث‏، ‏1376ش‏. ‏
  • _ ، عیون الحکم و المواعظ، تحقیق حسین حسنى بیرجندى، قم‏: دارالحدیث، ‏1376ش‏.
  • مجلسى، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، چاپ دوم، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1404ق.
  • _ ، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، چاپ دوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1403ق.
  • مصطفوى، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: ‏بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ‏1360ش‏.
  • مطهری، مرتضی، مجموعه ‏آثار استاد شهید مطهرى، قم: انتشارات صدرا، بی‌تا.
  • معین، محمد، فرهنگ فارسی، چاپ پانزدهم، تهران: امیر کبیر، 1379ش .
  • مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1374.
  • هلالى، سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، قم: بی‌نا، 1405ق .