حوزه معنایی امداد در قرآن: میدان معنایی امداد الهی توسط فرشتگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

جامعه الزهرا(س)

چکیده

قـرآن، متنـی ذوبطـون و چندلایـه اسـت و کشف لایه‌های معنایی آن، نگاهی روشمند مـی‌طلبـد. پــژوهش حاضــر در پــی ارائــه یــک الگــوی معناشناختی جامع بر اساس روش معناشناسی است که در پی آن جریان امداد الهی توسط فرشتگان در قرآن معنا می‌شود و نگارنده تلاش نموده تا در زنجیره کلامی آیات به هم پیوسته 124 و 125 آل عمران و 9 انفال، بر اساس نسبت های بینامتنی، همنشینی و جانشینی، واژگان مرتبط به هم را تحلیل و جهان بینی قرآنیِ واژه امداد را ارائه دهد و به شیوه تفسیر قرآن به قرآن از سایر آیات مرتبط به عنوان مؤید مددجوید.
دستاورد حاصله بر مبنای آیات این است که از هم نشینی واژه کانونی امداد با واژه ‌های صبر، تقوا، هجوم دشمن، زمان و فوریت، هزار، سه هزار، پنج هزار، مسوّمین، مردفین، منزلین، مؤمنین، استغاثه، استجابت، نجات و کفایت بالاترین بسامد ارتباطی با «ربّ» و «فرشته»رخ داده است و از جمله جانشین پر بسامد امداد، «نصرت و یاری» را می‌توان نام برد. این نوع امداد مخصوص مؤمنان و مشروط به شرایطی است که نصرت، یاری، پیروزی، بشارت، اطمینان قلبی، تقوا و شکرگزاری را به ارمغان آورده و در عوض، نابودی، ناامیدی و خواری را برای طرف مقابل به دنبال دارد. امدادی تام، مستمر، مکفی و نجات بخش است که امدادگر اصلی آن خداست که توسط فرشتگان و به اسباب و عوامل مادی و معنوی امدادرسانی را انجام می‌دهد.
کلیدواژه‌ها: قرآن، میدان معنایی، امداد، ربّ، فرشته؛

کلیدواژه‌ها